Op iBestuur liep ik tegen een ‘rant’ aan, waarin de IT-aanbestedingspraktijk van de Provincie Utrecht wordt gehekeld. De daar ingezette bingo-machine, waarmee een loting onder aanbieders wordt ingevuld, werkt wellicht wat op de lachspieren, maar volgens de schrijver van het stuk vooral diep droevig.

Niet alleen maakt de schrijver het beeld van een verzorger die een spelletje (Bingo) voor ouderen organiseert in een verzorgingstehuis belachelijk, maar hij serveert de handelwijze van de Provincie af als “een klap in het gezicht van een keurig IT-bedrijf”, en als “iets onzedelijks”.

Inkijkje bij grote leveranciers

De rant geeft een mooi inkijkje in het perspectief van de grotere IT-leveranciers – de wereld waar de schrijver nogal wat tijd heeft doorgebracht (bij brancheorganisatie Nederland ICT). De reacties liegen er dan ook niet om. Met loting krijgen ook andere bedrijven dan de usual suspects een keer een kans (denk aan het MKB), wat heel verfrissend kan werken. En dan wordt er nog niet eens gewezen op het resultaat van de Commissie Elias, waarbij de grote uitvoerders van overheidsprojecten er niet bepaald goed afkwamen. Desondanks moet je diezelfde leveranciers blijkbaar niet in de wielen rijden bij het verwerven van alweer de volgende opdracht…

Als de professionele aanbieders die zo tekort worden gedaan:

  • eens wat energie besteden aan het meetbaar maken van die toegevoegde waarde die ze steeds claimen…
  • eens wat energie besteden aan het standaardiseren van hun werk, in plaats van altijd op de dure maatwerk-trein te stappen….
  • de kennis die ze opgedaan hebben bij vorige projecten nou eens omzetten in deliverables kunnen worden ingezet bij elk nieuw project…

… zou het dan niet vanzelf minder een spelletje worden en meer serieus zakendoen op basis van je toegevoegde waarde?

Maar ja – dan moet het businessmodel van de meeste aanbieders wel op de kop hè… Het bekende uurtje-factuurtje-model moet dan worden vervangen door een resultaatverplichting. En daar kleven wel heel grote risico’s aan…, risico’s die de leverancier liever bij de opdrachtgever legt.

Hoogste tijd voor een nieuw businessmodel

Zolang kennis en ervaring niet als herbruikbare grondstof wordt benut door leveranciers zal bovenstaand beeld wel niet veel veranderen. Ik ben het grootste deel van het jaar inmiddels al bezig om daar iets aan te doen. Het aantal ZP’s is in Nederland al boven het miljoen gekomen, en dat zal alleen nog maar verder groeien. De arbeidsmarkt verandert ingrijpend en blijvend. De klassieke verhouding tussen werkgevers en werknemers wordt steeds meer ontbonden en het werk ‘ver-individualiseert’.  De red ocean van uren-competitie tussen die groeiende groep ZP’s levert niet een erg prettig vooruitzicht voor de meesten. Het wordt dus hoog tijd voor een tweede businessmodel: je kennis en ervaring verkopen als product. Een mooie blue ocean lonkt...

Als het een beetje mee zit kan ik daar tegen het eind van het jaar de eerste resultaten al van laten zien...